Kurtuluş savaşı'nda doğu cephesinde kimlerle çatıştık?

Kurtuluş Savaşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden yolda önemli bir dönüm noktasıdır. Bu süreçte Doğu Cephesi, Türkiye'nin doğu sınırlarının güvenliği açısından kritik bir öneme sahipti. Doğu Cephesi'nde yaşanan çatışmalar, yalnızca ulusal bağımsızlık mücadelesinin bir parçası değil, aynı zamanda bölgedeki etnik ve siyasi dinamiklerin de bir yansımasıdır. Bu çalışmada, Kurtuluş Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde kimlerle çatışıldığı incelenecektir.

Kurtuluş Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Türk ordusu, başlıca üç düşmanla karşı karşıya gelmiştir:

• Ermenistan
• Rusya Sovyetler Birliği
• İngilizler

Ermenistan, Kurtuluş Savaşı döneminde Türkiye'nin doğusunda önemli bir tehdit oluşturmuştur. 1915'teki Ermeni Tehciri sonrasında, Ermenistan topraklarında Türk nüfusunun azalması ve uluslararası destekle bağımsızlık mücadelesine girişmeleri, çatışmaların fitilini ateşlemiştir.

• Ermenistan, 1920'de Doğu Anadolu'da Türk topraklarına saldırılar düzenlemiştir.
• Türk ordusu, 1920'deki Kars Antlaşması ile Ermeni tehdidini sona erdirmiştir.

1917'deki Bolşevik Devrimi sonrasında, Sovyetler Birliği'nin Doğu Anadolu üzerindeki etkisi artmıştır. Sovyetler, Ermenistan'ı desteklemiş ve Türk milliyetçiliği ile sosyalizmin çatışmasına zemin hazırlamıştır.

• Sovyetler, 1920'deki Moskova Antlaşması ile Türkiye'ye karşı Ermenistan'ı destekleme kararını almıştır.
• Türk ordusu, Sovyetler ile bazı bölgelerde çatışmalara girmiştir.

Kurtuluş Savaşı sırasında, İngilizler Doğu Anadolu'da etkili bir güç olmuştur. Özellikle Ermenistan ve Gürcistan üzerinde nüfuz sahibi olmaya çalışmışlardır.

• İngilizler, bölgedeki istikrarı sağlamak amacıyla çeşitli askeri operasyonlar düzenlemiştir.
• Türk ordusu, bu müdahalelere karşı koyarak bağımsızlık mücadelesini sürdürmüştür.

Kurtuluş Savaşı'nın Doğu Cephesi, ulusal bağımsızlık mücadelesinin önemli bir parçası olmuştur. Ermenistan, Sovyetler Birliği ve İngilizler ile yaşanan çatışmalar, bu dönemin dinamiklerini belirlemiş ve Türkiye'nin doğu sınırları üzerinde kalıcı etkilere yol açmıştır. Türk ordusunun bu çatışmalardaki başarısı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu sağlamlaştıran temel unsurlardan biri olmuştur.

Bu bağlamda, Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar, yalnızca askeri bir mücadele değil, aynı zamanda ulusun geleceğini şekillendiren bir dönüm noktası olmuştur. Kurtuluş Savaşı'nın bu aşaması, Türk tarihinin önemli bir parçası olarak değerlendirilmektedir.