İngiliz ve Fransız donanmaları 19 şubat 1915 ten itibaren Çanakkale boğazının iki tarafındaki Türk savunma yerlerini bombalamaya
başlamışlardır. Çok şiddetli geçen bu savaş 18 Marta kadar sürmüştür.
İngilizler ve Fransızlar donanma çıkarma girişiminde
başarılı olamadılar ve büyük bir yenilgiye uğradılar. Çanakkale boğazının
geçilmeyeceğini anlayan İngilizler 25 nisan 1915 te General Hamilton
komutasında Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerin de katılımıyla Gelibolu
yarım adasına çıkarma yaptılar. Bu bölgede 19. Tümen kumandanı olarak Mustafa Kemal Arıburnu, Anafartalar ve Conkbayırda düşman kuvvetlerinin yenilgiye uğrattı
ve Anafartalarda ki üstün başarısından dolayı kendine Anafartalar kahramanı unvanı verildi.
Çanakkale'nin karadan da geçilemeyeceğini anlayan itilaf devletleri
ocak 1916 yılında Geliboluyu boşalttı. Çanakkale savaşı başarılı komutanların
sayesinde düşmana Çanakkale'nin geçilemeyeceğini
bütün dünyaya göstermiş olu.
Çanakkale’nin karadan da geçilemeyeceğini anlayan İtilaf
Devletleri, Ocak 1916’da Gelibolu’yu boşaltmak zorunda kaldılar. Çanakkale
Savaşları, iyi komutanların yönetimindeki Türk askerlerinin, üstün düşman
kuvvetleri tarafından bile yenilemeyeceğini bütün dünyaya göstermiştir.
Çanakkale savaşının sonuçları
Savaşın başından beri tarafsızlığını koruyan Bulgaristan
ittifak devletlerinin yanına geçip Almanyanın yardım etmesi gereken adımı
atmıştır
Yunanistan itilaf devletlerine geçmemişken yaklaşan Bulgaristan tehlikesi yüzünden müttefiklerine Selanik'i üs olarak verdi ve kurtuluş
savaşına giden yolda bir ortaklık başlatmış oldu
9 ekim de Almanya ve Avusturya orduları kuzeyden, Bulgar
orduları ise doğudan girip Belgradı almışlardır
Askeri mühimmat yardımı alamayan Rusya da çarlık rejimi ve Bolşevik devrimi yıkılıp Rusya Batı Avrupa dan tamamen uzaklaşmıştır.
Bolşevik devrimi ile Rusya savaştan çekilince Osmanlı
devleti Rus işgali altındaki topraklarını kurtarmıştır.
Amerika Rusya'nın savaştan çekilmesiyle yeni Rus rejimi
tehlikesine karşı Batı Avrupa ile hem ilgilenmek hemde destek olmak zorunda
kalmıştır.
Savaş sonrası İngiltere de büyük bir işsizlik meydana
gelmiştir
Çanakkale savaşı Osmanlı devletinin 30 yıl gerilemesine
sebep olmuştur.
Osmanlı devleti yerli sanayi ve tarıma ağırlık
vermiştir. Ulusal ekonomi bakanlığı adını "Milli vekaleti" olarak
değiştirmiştir. Milliyetçi yasalar çıkarılmıştır.
Çanakkale savaşlarında toplam 500 bin insan ölmüş , 1. Ve 2. Dünya
savaşlarının 2 yıl uzamasında etkili olmuştur.
Osmanlı devletinin başarılı olduğu tek cephe Çanakkale
cephesidir.
Mustafa Kemal Çanakkale savaşıyla tüm dünyaya adını
duyurmuştur.
Morali bozulan ve sürekli yenilgiye uğrayan Osmanlı devleti Çanakkale savaşıyla milli bir ruha bürünmüştür.
Çanakkale savaşından 100 binden fazla okumuş askerleri
kaybettik ve Osmanlı uzun senelerce bu okumuş askerlerin yokluğunu
çekmiştir. Mustafa Kemal bu sözüyle bunu çok güzel özetlemiştir. “Biz
Çanakkale’de bir Dar-ül fünun (Üniversite) gömdük."
