Şeyh Sait İsyanı

Şeyh Sait İsyanı ilk olarak Diyarbakır'a bağlı Ergani ilçesinin Eğil bucağındaki Piran köyünde meydana gelen isyanla başlamıştır. Önce Derhani'nin ele geçirildiği isyanda daha sonra bir alayı geri çekilmeye mecbur etmiş ve bir süvari alayını da pusuya düşürmüşlerdir. Böylelikle Elazığ'ı da ele geçirmişler, bunun üzerine askerler Diyarbakır'a gitseler de bu harekattan bir sonuç alınamamıştır.
Şubat 1925 ve Nisan 1925 arasında gerçekleşen ayaklanma Anadolu'da, merkezi yönetime karşı girişilen geniş çaplı bir kürt ayaklanması olarak geçmektedir.

Şeyh Sait İsyanının Sebepleri Nelerdir?

  • Cumhuriyet'in ilan edilip halifeliğin kaldırılmasıyla birlikte, yeni yönetim biçiminin kendi çıkarlarına aykırı düşmesi sonucu bazı kişilerin "Din elden gidiyor" propagandası yaparak halkın bir kısmını teşvik etmesi
  • Şeyh Sait ve adamlarının hilafet ve saltanat rejimini geri getirmek istemeleri
  • Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin sert muhalefet gerçekleştirmesi ve laiklik karşıtı görüşlere sahip olması
  • O dönemde görüşülmekte olan Musul meselesini İngiltere'nin kendi çıkarları doğrultusunda çözebilmek amacıyla bölge halkını kışkırtması ve ayaklanmaları için destekte bulunması
  • Doğu ve Güneydoğu'da ayrılıkçı akımların meydana gelmesi

Şeyh Sait İsyanının Gelişimi


Ülkede uygulanan yeni rejim Cumhuriyet ve hilafetin kaldırılmasının ardından bazı kesimlerin kendi çıkarları doğrultusunda halkı kışkırtmaları sonucunda Şeyh Sait isimli bir kişinin etrafında topladığı cahil kişilerle hükümete karşı ayaklanması ile isyan başlamış olur.
Bu isyanın temel amacı Türkiye Cumhuriyeti'ni yıkarak Osmanlı Devleti düzenini geri getirmekti. 13 Şubat 1925'te Piran köyünde başlayan isyan kısa sürede Elazığ, Erzurum, Muş, Bitlis ve Diyarbakır'da etkili bir hale gelerek bölgeye yayılır. İngilizlerin de isyancılara silah yardımında bulunması isyanın daha da büyümesi üzerinde etkili olur. O dönem hükumetin başında Ali Fethi Okyar bulunmaktaydı ve çok partili rejime geçilmesi için denemeler yapılıyordu. Ancak hükumet isyanı bastırma konusunda başarısız olunca istifa eden Ali Fethi Okyar'ın yerine İsmet Paşa geçmiş ve yeni bir hükümet kurmuştur. Aldığı askeri ve siyasi önlemlerle İsmet Paşa isyanı bastırmıştır.

Şeyh Sait İsyanının Bastırılmasıyla Alınan Önlemler Nelerdir?

  • Bölgede huzurun sağlanabilmesi ve ayaklanmanın tekrar etmemesi için bölgeye ordu gönderilir.
  • Doğu ve Güneydoğu'da bölgesel olarak seferberlik ilan edilir.
  • 4 Mart 1925'te 1929 yılına kadar devam edecek olan Takrir-i Sükun Yasası çıkarılır.
  • İstiklal Mahkemeleri kurularak suçlular cezalandırılır.
Şey Sait İsyanının Sonuçları
  • Ayaklanma bastırılmış olsa da isyan sırasında Türk Ordusu yıpranmıştır.
  • 5 Haziran 1925'te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ayaklanmada etkisi olduğu gerekçesiyle kapatılır.
  • Ayaklanmanın ortaya çıkması Musul sorunuyla yeterince ilgilenilememesine yol açmış ve 1926'da Ankara Antlaşması ile Irak İngiltere'ye verilmiştir.
  • Türkiye Cumhuriyetine ve inkılaplara karşı yapılmış olan ilk isyan bastırılmıştır.
  • Bu dönemde hükumetin başarısızlığı ülkenin henüz çok partili hayata geçiş için uygun olmadığını göstermiştir ve ilk deneme başarısız olmuştur. Bu durum demokrasinin de tam anlamıyla uygulanamadığını göstermektedir.
19.01.2024 14:21:09
Şeyh Sait İsyanı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Sayfayı Düzenle

Şeyh Sait İsyanı Yorumları

Kırmızı sayıyı girin

2 Yorum Yapılmış "Şeyh Sait İsyanı"
Şaka gibi hepsini okudum resmen 😂
Betül . 29.06.2021 12:04:24
çok teşekkürler ama ben kısa arıyodum
lilyonmyway . 20.04.2019 14:26:29

Sakarya Meydan Muharebesi

23 Ağustos – 12 Eylül 1921 tarihleri arasında yapılan. Türk milleti için bir ölüm kalım savaşı olan Sakarya Meydan Muharebesi; Kurtuluş Savaşı içinde kader tay...
Devamını Oku

1.İnönü Savaşı

1. İnönü Savaşı, 6 Ocak 1921 tarihinde iki taraftan saldırıya geçen Yunan ordularıyla İnönü mevzilerinde savunmada olan Türk kuvvetleri arasında yapılan savaşt...
Devamını Oku

Misaki Milli Nedir

Misak-ı Milli, Türklerin Kurtuluş Savaşının siyasi manifestosu olan altı maddelik bir bildiri adıdır. İstanbul'da toplanan son Osmanlı Meclisi tarafından bu bildiri...
Devamını Oku

Moskova Antlaşması

Moskova antlaşması, TBMM ve Rusya arasında karşılıklı menfaatler adına 16 Mart 1921 tarihinde imzalanmış bir antlaşmadır. Rusya'nın komünist ihtilaline ...
Devamını Oku

Boğazlar Sorunu

Boğazlar Sorunu, İtilaf Devletleri tarafından ortaya atılmış, Çanakkale ve İstanbul Boğazları'nın stratejik öneminden faydalanabilmek adına Osmanlı üzer...
Devamını Oku

İzmir İktisat Kongresi

İzmir İktisat Kongresi İzmir'de Banka-han binasında toplanan yeni Türkiye'nin ekonomik sorunlarının tartışıldığı bir kongredir. Yeni Türk devletinin temeller...
Devamını Oku

Reval Görüşmeleri

Reval Görüşmeleri, görüşmelerin başlaması ve ilerleyiş süresi; Tarihler 9 Haziran 1908'i gösterirken bu günün sabahında Finlandiya Körfezi'nin Baltık kı...
Devamını Oku

Musul Sorunu

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde başlayıp Cumhuriyet'in ilk yıllarında dahi devam eden önemli sınır sorunlarından bir tanesidir. Osman...
Devamını Oku

Maarif Kongresi

Maarif Kongresi, 15-21 Temmuz 1921 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilmiştir. O sırada Eskişehir-Kütahya savaşları yapılmakta, Sakarya'da askerler doğuya çeki...
Devamını Oku

2. İnönü Savaşı

2. İnönü Savaşı, 23 Mart 1921'de Yunan hücumuyla başlayan, milli mücadeledeki en kritik savaşlardan biridir. TBMM Hükümetinin geleceği, milli mücadele ruhunun tazel...
Devamını Oku

Çerkez Ethem İsyanı

Çerkez Ethem isyanı, Milli Mücadele içinde yer alan diğer isyanlardan daha farklı sebeplere sahiptir. Bu ayaklanmanın etnik bir sebebi olmadığı gibi, bö...
Devamını Oku

Havza Genelgesi

Havza Genelgesi, 28-29 Mayıs 1919 Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıktıktan sonra ilk resmi tepkisi olması sebebiyle tarihte büyük bir öneme sahiptir. Atatür...
Devamını Oku

Amasya Genelgesi

Amasya Genelgesi, Türkiye'nin temellerinin atıldığı, ulusal egemenliğin ve tam bağımsızlığın en büyük adımlarının atıldığı önemli bir bildiridir. Yeni devlet...
Devamını Oku

Kütahya Eskişehir Savaşı

Kütahya Eskişehir Savaşı 10 Temmuz 1921 ve 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükümeti ordusu arasında gerçekleşen savaştır. Muhare...
Devamını Oku

Ermeni Sorunu

Günümüzde içinden çıkılması güç bir durum haline gelmiş olan bir sorundur. Ermeni Sorunu. Tıpkı geçmişte Osmanlı'ya yapıldığı gibi günümüzde de Türkiye üzeri...
Devamını Oku

Balkan Savaşları

Balkan savaşlarıBirinci Balkan Savaşı (1912)Topraklarını büyütme hesapları yapan Balkan devletleri...
Devamını Oku

Kars Antlaşması

Kars Antlaşması, Sovyetler Birliği döneminde, birliğin himayesinde bulunan üç cumhuriyet; Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye Cumhuriyeti arasında 1...
Devamını Oku

Erzurum Kongresi

Erzurum Kongresi, bölgesel müdafaa cemiyetlerinin katılımıyla 21 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum'da toplanan bölgesel nitelikli bir kongredir....
Devamını Oku

Sevr Antlaşması

Sevr Antlaşması 1. Dünya Savaşını sona erdiren antlaşma olarak karşımıza çıkmaktadır. Savaşı kazanan İtilaf Devletlerinin yenilgiye uğratmış olduğu diğer ülk...
Devamını Oku

 

Popüler İçerik
Sakarya Meydan Muharebesi
1.İnönü Savaşı
Misaki Milli Nedir
Moskova Antlaşması
Boğazlar Sorunu
Son Forum Konuları
Sakarya Meydan Muhaberesi
Sakarya Meydan Muhaberesi
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Ocak - 2024