Alaşehir Kongresi, 16 Ağustos 1919 ile 25 Ağustos 1919 tarihleri arasında Alaşehir'de gerçekleştirilen kongredir. Belirlenen amaçlar ve alınan kararlar göz önünde bulundurulduğunda bölgesel bir kongre sayılır. Bağımsızlık mücadelesinin verildiği dönemde gerçekleştirilen ilk kongrelerdendir. Erzurum Kongresi, Balıkesir Kongresi ve Alaşehir Kongresi hem tarihsel açıdan hem de belirlenen amaçlar, alınan kararlar bakımından oldukça birbirlerine yakın kongrelerdir.

8 Temmuz 1919 tarihinde padişahın Mustafa Kemal Atatürk'ün görevden alındığı buyruğunu çıkarmasıyla birlikte Mustafa Kemal Atatürk mevcut görevinden ve askerlik mesleğinden istifa etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk'ün istifa ettiğini bildirmesi üzerine Kazım Karabekir ordusu ile kendisinin emri altında olduğunu belirtmiştir. Batıda bu olaylar olurken doğuda Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Ermenilere karşı mücadele vermekteydi ve sürecin devamında geliştirilmesi gereken stratejilerle alakalı maddelerin belirlenebilmesi amacıyla Erzurum Kongresi'nin düzenlenmesine karar verilmişti.

Erzurum Kongresi ülkenin bağımsızlığıyla ilgili kararların net bir şekilde ilk kez verildiği kongre olması dışında Mustafa Kemal Atatürk'ün istifasından sonra düzenlenen ilk kongre olma özelliğini de taşımaktadır aynı zamanda. Vatan topraklarının bir bütün olduğu ve bölünemeyeceği, İstanbul Hükümeti'nin bağımsızlığı ve bütünlüğü koruyamadığı takdirde geçici olarak farklı bir hükümet kurulacağı, manda, himaye tarzı egemenliği kısıtlayan uygulamaların asla kabul edilmeyeceği gibi önemli kararlar bu kongrede alınmıştır. Ayrıca bölgesel bir kongre olmasına rağmen alınan kararlar açısından tüm ülkeyi etkileyen bir kongre olmuştur. İstanbul Hükümeti kongrenin meşru olmadığını belirtse de düzenlenen kongre tüm yurtta sevinçle karşılanmıştır.

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin toplanmasıyla oluşturulan Erzurum Kongresi'nin ardından Batı Cehpesi'nde Yunan birliklerine karşı mücadele veren Kuva-yı Milliye için ise 28 Haziran 1919'da başlayıp, Temmuz sonuna kadar devam edecek olan ve iki ayrı oturumda tamamlanan Balıkesir Kongresi düzenlenmiştir. Bu kongrede ise düşmana karşı herkesin sorumlu olduğu ve askerlik yapması gerektiği, sorumluluklarını yerine getirmeyenlerin belirlenerek ülke dışına çıkarılmaları gerektiği yönünde kararlar alınmıştır ve kongre bağımsız olarak hareket etmiştir.

Bağımsızlık mücadelesinde bu üç önemli kongrenin sonuncusu olan Alaşehir Kongresi ise 16 Ağustos 1919 tarihinde başlamış ve yaklaşık 9 gün sürmüştür. Bu kongrede ise Balıkesir Kongresi'nde alınan kararlar pekiştirilmiş, sonuna kadar mücadeleye devam edilmesi yönünde kesin bildirimde bulunulmuştur. Tıpkı Balıkesir Kongresi gibi Alaşehir Kongresi de bağımsız bir tavır sergilemiştir fakat diğerlerinden farklı olarak İstanbul Hükümeti'ne karşı çıkmıştır ve Balıkesir Kongresi'nde, Sivas Kongresi'ne karşı sergilenen çekingen tavır yerine Sivas Kongresi'ne sembolik dahi olsa katılma kararı verilmiştir.