{ "title": "1921 Anayasası", "image": "https://www.kurtulussavasi.gen.tr/images/1921-anayasasi.gif", "date": "20.01.2024 20:12:31", "author": "ozan öztürk", "article": [ { "article": "
1921 Anayasası, günümüzde Büyük Millet Meclisi Anayasası veya Teşkilat-ı Esasiye Kanunu olarak adlandırılmaktadır. Türk tarihi açısından bu kanun önemli bir öneme sahiptir. Türk Cumhuriyet'inin ilk anayasası olarak bilinmektedir. 1921 Anayasası, 20 Ocak 1921 yılında kabul edilmiştir. Cumhuriyet 1923 senesinde ilan edilmiş olsa da bu kanun Türkiye Cumhuriyet'inin ilk kanunudur. Bu anayasa 23 maddeden oluşmaktadır. Bu kanunlardan ilki egemenlik kayıtsız şartsız milletindir, maddesidir. Bu madde ile ilk olarak demokrasinin ilk şartı dile getirilmiştir. 1921 Anayasası ile yönetimin millete ait olduğu belirtilmektedir.

1921 Anayasası ile yürütme kuvveti ve yasama yetkisinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne ait olduğu belirtilmektedir. Bu madde ile Türkiye Devlet'inin isminin yerine Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümet'i kullanılmaktadır. Bu kanundaki bir başka maddede ise illerden seçilen üyelerle Meclisin yönetilmesi yer almaktadır. Bu temsilciler 2 yılda bir yapılan seçimle göreve gelmektedir. Bununla birlikte 2 yılda bir üyelerine tekrar seçilebilmesi mümkündür. Eğer seçim yapılamazsa seçim 1 yıl uzatılabilmektedir. 1921 Anayasası'nın bir diğer maddesi de meclisin genel kurulu Kasım başında davetsiz bir şekilde toplanmaktadır. Yasayla ilgili değişiklikleri sadece Büyük Millet Meclisi yapabilmektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, yürütme ile ilgili olaylarda bakanlar tayin ederek onları görevlendirmektedir. Gerektiği takdirde bu bakanları değiştirebilir. 1921 Anayasası'nda, mecliste seçilen bir başkan meclis adına imza atmaya, kararları onaylamaya hakkı vardır. Anlaşılacağı üzere Türkiye Büyük Millet Meclis'inin başkanının birçok yetkisi bulunmakta ve meclisin en üst mevkisinde yer almaktadır.

1921 Anayasası ile Osmanlı Devlet'inin yerine yeni bir Türk Milet'inin kurulduğu hukuki ve siyasi yönden resmiyet kazanmıştır. Bu yasa ile Amasya Genelgesi'nden itibaren gelişen birlik ruhu bir resmiyet kazanmıştır. O dönemdeki savaş ve karışıklık olayları sebebiyle insanların belli bir düzene geçmesi çok önemlidir. Ayrıca Devlet'in bir sarsıntı içerisinde yer alması kısa sürede son bulmalıydı ve bu yasa ile düzene girmiştir. 1921 Anayasası, o döneme bir ilaç olarak damgasını vurmuştur. Ancak bu Anayasa'nın günümüzde çok az sayıda maddesi yürürlüktedir. 1921 Anayasası 1924 senesinde kaldırılmıştır. Ancak bir süre maddeleri yürürlükte kalmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türk Milleti bu yasanın maddelerine uygun hareket etmeye devam etmiştir. 1921 Anayasası, Türk Devletinin tarihi açısından önemli bir yere sahip olmakla birlikte büyük bir dönüm noktası olarak tarihe büyük harflerle geçmiştir.
" } ] }