{
    "title": "1. Dünya Savaşı",
    "image": "https://www.kurtulussavasi.gen.tr/images/1.-dunya-savasi.gif",
    "date": "21.01.2024 09:09:03",
    "author": "ezgi kılıç",
    "article": [
        {
            "article": "<b>I. Dünya Savaşı,</b> Avrupa merkezli olan bu küresel savaş, 28 Temmuz 1914 yılından başlayarak 11 Kasım 1918 1918 yılına kadar devam etti. I: Dünya Savaşı, II. Dünya Savaşı'na kadar ' Dünya Savaşı'ya da ' Büyük Savaş' olarak da adlandırılır. Savaşın taraflarından olan Osmanlı Devleti'ne göre bu savaş ' Genel Savaş' anlamına gelen ' Harb-i Umumi ' anlamına gelirken halk arasında bu savaşa ' Seferberlik ' adı verilmiştir. I. Dünya Savaşı'na Amerika Birleşik Devletleri girene kadar ise savaş ABD için ' Avrupa Savaşı ' olarak adlandırılmıştır. O zamanın büyük güçleri iki tarafa ayrılarak I. Dünya Savaşı'nda yerlerini almışlardır.</div><div><br></div><div>Ayrılan bu büyük güçler İtilaf Devletleri (Birleşik Krallık, Fransa Cumhuriyeti ve Rusya İmparatorluğu), İttifak Devlerletleri ise (Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya Krallığı) Avusturya- Macaristan yapılan anlaşmaya karşı savaşa geçtiği için İtalya savaşa girmemiştir. Bundan dolayı oluşturulan ittifaklar yeniden yapılandırılmıştır. Yapılan bu yapılandırma ile İtalya İtilaf Devletlerinin tarafına geçerek yeni devletlerin de bu savaşa girmesi ile genişlemiştir. Bu genişleme sonucunda 60 milyon Avrupalı da dahil olmak üzere, 70 milyon askeri personel tarihin en büyük savaşlarından biri için seferber olmuştur. Bu savaşta kullanılan yeni teknolojiler sayesinde silahların öldürme gücü çok muazzam bir şekilde artmıştır. Aynı miktarda savunma ve hareketlilikte gelişme olması sonucu yaklaşık olarak 9 milyon muaharip hayatını kaybetmiştir. Bundan dolayı yaşanılan I. Dünya Savaşı tarihindeki en çok zayiat veren verilen beşinci savaş olmuş ve bu savaşa katılan devletlerde birçok politik değişikliğe ve devrimlere yol açmıştır.</div><div><br></div><div><b>Birinci Dünya Savaşının Sebepleri Nelerdir?</b></div><div><ul><li>Avrupalı devletlerin sömürgecilik faaliyetleri,</li><li>Avrupalı devletlerin hammadde ve pazar arayışları,</li><li>İngiltere ve Fransa'nın, Almanya'ya karşı silahlanmaya başlamaları,</li><li>Rusya'nın ideallerini gerçekleştirmek istemesi,</li><li>Balkanlar'daki Slav-Germen çekişmeleri,</li><li>Fransız İhtilali'nin sonucunda doğan milliyetçilik akımı,</li><li>Fransa'nın Alsas-Loren'i Almanya'dan almak istemesi,</li><li>Avusturya-Macaristan prensinin Saraybosna'da bir Sırplı bir milliyetçi tarafından öldürülmesi (28 Haziran 1914)</li><li>Avusturya'nın ve Rusya'nın balkanlar üzerindeki çıkar çatışmaları,</li><li>Siyasi birliklerini geç tamamlayan Almanya ve İtalya'nın siyasi dengeleri değiştirmeleri</li></ul><div><b>I: Dünya Savaşı Öncesi Oluşan Bloklar</b></div><div><br></div><div><b>Üçlü İttifak (Bağlaşma) Bloğu</b></div><div><ul><li>Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</li><li>Almanya</li><li>İtalya (1915 yılına kadar)</li></ul><div><b>Üçlü İtilaf (Anlaşma) Bloğu</b></div><div><ul><li>İngiltere</li><li>Fransa</li><li>Rusya</li></ul>İtalya İttifak (Bağlaşma) grubunda iken Antalya ve çevresinin kendisine bırakıldığı gizli yapılan Londra Antlaşması ile İtilaf devletlerinin olduğu gruba geçmiştir. Bulgaristan, Çanakkale Savaşı'ndan sonra İttifak devletlerinin olduğu gruba katılmıştır.</div><div><br></div><div><b>Osmanlı Devleti'nin I: Dünya Savaşına Girme Sebepleri Nelerdir?</b></div><ul><li>İttihatçıların Almanlara karşı sempati duymaları,</li><li>Almanya'nın desteği ile devletin kurtulacağına inanılması,</li><li>Osmanlı Devleti'nin Almanya ile gizli bir anlaşma yapması, (2 Ağustos 1914)</li><li>Osmanlı Devleti'nin siyasi yalnızlıktan bunalarak kurtulmak istemesi,</li><li>Osmanlı Devleti'nin İngiltere ve Fransa'nın ekonomik baskılarından kurtulmak istenmesi,</li><li>Osmanlı Devleti'nin kaybettiği toprakları geri almak istemesi,</li><li>Osmanlı Devleti'nin coğrafyasının jeopolitik önemi.</li></ul><div><b>Almanya'nın Osmanlı Devleti'ni I: Dünya Savaşı'nın İçine Çekme Sebepleri Nelerdir?</b></div><div><ul><li>Almanya'nın Osmanlı Devleti'nde bulunan halifelik makamını kullanarak İngiliz ve Fransız sömürgelerinde bulunan Müslümanları ayaklandırmak istemesi,</li><li>Almanya'nın yeni cepheler açarak İtilaf devletlerinin kendi üzerinde bulunan baskılarını hafifletmek istemesi,</li><li>Almanların, İngilizlerin Osmanlı Devleti'nin toprakları üzerinden geçen Uzak Doğu sömürge yollarını ele geçirmek istemesi,</li><li>Almanya'nın Musul-Kerkük petrollerinden yararlanmak istemesi,</li><li>Almanya'nın, İtilaf devletlerinin Boğazlar yoluyla Rusya'ya yardım göndermesini önlemek istemesi,</li><li>Almanların İngilizlerden kaçan Goben ve Breslev adlı gemileri Osmanlı Devleti'ne sığınmıştır.</li><li>Osmanlı Devleti gemileri satın aldığını açıklamış ve gemilerin adlarını Yavuz ve Midilli olarak değiştirmiştir.</li><li>Bu gemiler Rusya'nın limanlarında bombalanmışlardır.</li><li>Ruslar bunun üzerine Karadeniz sahillerine ve Doğu Anadolu'ya saldırmıştır.</li></ul><div><b>Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'nda Savaştığı Cepheler</b></div><div><br></div><div><b>Topraklarımızda Savaştığımız cepheler</b></div><div><ul><li>Kafkas Cephesi</li><li>Kanal Cephesi</li><li>Filistin-Suriye Cephesi</li><li>Irak Cephesi</li><li>Çanakkale Cephesi</li><li>Hicaz-Yemen Cephesi</li></ul><div><b>Topraklarımız Dışında Savaştığımız Cepheler</b></div><div><ul><li>Makedonya</li><li>Galiçya Cephesi</li><li>Romanya</li></ul><div><b>Kafkasya Cephesi:</b> Ruslar 1914 yılının aralık ayında Doğu Anadolu Bölgesine saldırdılar. Bu yüzden Osmanlı Devleti Anadolu'da Ruslar ile savaştı. Enver paşanın yönettiği karşı taaruz, şiddetli soğuklardan dolayı başarısız oldu. Bu nedenden dolayı askeri birlikler Sarıkamış çevresinde çok sayıda kayıp verdi. 1916 yılında Ruslar Muş ve Trabzon'u ele geçirdi. Çanakkale Savaşı'ndan sonra Mustafa Kemal Muş ve Bitlis'i Ruslardan geri aldı. Rus İhtilali ise Kafkas cephesinde savaşın durmasına neden oldu.</div><div><br></div><div><b>Kanal Cephesi:</b> Osmanlı Devlet'i hem Mısır'da yeniden egemen olmak hem de Süveyş kanalını ele geçirmek amacındaydı. Süveyş Kanalı Osmanlılar tarafından ele geçirilir ise İngilizlerin, sömürgeleri ile olan bağlantıları kesilecek ve oralardan aldığı askeri destek ve yardım kesilecekti. Bundan dolayı Almanya'nın etkisiyle İngilizlerin elinde bulunduğu Süveyş Kanalına saldırı düzenlendi. Gerekli önlemler alınmadığı için İngiliz birlikleri karşısında yapılan bu savaşta başarısız olundu. İngilizler Sina yarımadasını ele geçirerek Suriye sınırına dayandı.</div><div><br></div><div><b>Hicaz ve Yemen Cephesi:</b> Kutsal yerleri korumak için Osmanlı birlikleri bu bölgede İngilizlerle çarpıştı. Ancak Sina'da gerek çölün olumsuz koşulları gerekse güçlü İngiliz kuvvetleri karşısında sonuç alınamadı. Osmanlı bu cephede Araplarla mücadele etmiştir. Bu cephede İngilizler üstün durumuna geçti.</div><div><br></div><div><b>Irak Cephesi:</b> Irak petrollerini ele geçirmek isteyen İngiltere Basra'ya asker çıkardı. Osmanlı Devleti bu cephede İngiliz birlikleriyle savaştı ve bu savaşta başarılı oldu. Ancak elde edilen bu başarı uzun sürmedi. İngilizler tekrar Basra'ya asker çıkardı ve 1917 yılında Bağdat'a girdiler.</div><div><br></div><div><b>Suriye-Filistin Cephesi:</b> Türk kuvvetlerini bu cephede yıldırım ordular, grup komutanı olan Alman General Von Sandres komuta ediyordu. Bu komutan ateşkes hükmünden dolayı görevden alındı. Görevden alınan komutan yerine Mustafa Kemal getirildi. Mustafa Kemal İngilizlere karşı başarılar kazandı. Mustafa Kemal bugünkü Suriye sınırımız korumak için önlemler aldı.</div><div><br></div><div><b>Galiçya, Romanya ve Makedonya Cepheleri:</b> Osmanlılar, Avrupa'daki cephelerine kuvvet göndermişti. Gönderilen kuvvetler 1916-1917 yıllarında Avrupa cephelerinde muharebelere katıldılar. Rusya, Romanya ve Fransa'ya karşı mücadele ettiler.</div><div><br></div><div><b>Çanakkale Cephesi:</b> Türk milletinin vatanını savunmak için canı feda etmekten çekinmediği Türk tarihinin kaderini değiştiren önemli bir savaştır. İtilaf devletlerinin bu cephedeki amacı; Rusya'ya silah yardımı yaparak, bu devletin Doğu Avrupa'ya yönelik saldırıyı kolaylaştırmak, Almanya'nın doğuya yayılmasını önlemek, boğazlar ve İstanbul'u alarak Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmaktı. İtilaf devletleri Balkan Devletlerini yanlarına çekmek istiyordu. İngiltere ayrıca Mısır'daki varlığını güvence altına alarak, Ortadoğu'da bulunan zengin petrol yataklarına sahip olmak istiyordu. İtilaf devletleri, Çanakkale boğazından geçmek için Şubat' 1915'inden itibaren saldırıya geçtiler. Denize dökülen mayınlardan dolayı başarısızlığa uğradılar. 18 Mart 1915'te daha büyük bir saldırı başlattılar. İtilaf Devletleri'nin savaş gemilerinin bir kısmı batırıldı, bir kısmı ise saf dışı edildi. Böylece Çanakkale Denizi'nden geçilemeyeceği anlaşıldı. Daha sonra kıyılardan çıkmaya çalıştılar. Amaç Çanakkale'yi karadan geçmekti. İçlerinde Yeni Zelandalı ve Avusturyalı askerlerden oluşan Anzaklarında bulunduğu İtilaf Devleti'nin birlikleri, karşılarında Mustafa Kemal'i ve onun inançlı askerlerini buldular. Türk ordusu bu cephede büyük bir zafer kazandı. Bu savaş sonunda savaş bir süre uzadı.</div><div><br></div><div><b>I. Dünya Savaşı Sonuçları</b></div><ul><li>Asya ve Avrupa'daki devletler arasındaki dengeler bozuldu.</li><li>Osmanlı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Rusya tarihe karıştı.</li><li>Polonya, Çekoslovakya Yugoslavya ve Macaristan kuruldu.</li><li>Yeni yeni siyasi rejimler ortaya çıktı.</li><li>Yenilen devletler imzaladıkları ağır antlaşmalar ile 2. Dünya Savaşına ortam hazırlanmış oldu.</li><li>Sömürgecilik isim değiştirdi ve 'Mandacılık ' adı altında devam etti.</li><li>Osmanlı Devleti parçalandı.</li><li>Hristiyan azınlıktan sonra Müslüman Araplarda bağımsızlıklarını ilan etti.</li><li>ABD bu savaştan sonra Avrupa politikasına karışmaya başladı.</li><li>Cemiyet-i Akvam kuruldu.</li></ul><div><b>Yenilen Devletlerin İmzaladığı Antlaşmalar</b></div><div><ul><li><b>Almanya:</b> Versay Antlaşması</li><li><b>Avusturya:</b> st. Germain Antlaşması</li><li><b>Macaristan:</b> Riyanon Antlaşması</li><li><b>Bulgaristan:</b> Nöyyi Antlaşması</li><li><b>Osmanlı Devleti:</b> Sevr Antlaşması</li></ul></div>"
        }
    ]
}