Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
TBMM nin Açılması

TBMM nin Açılması

Birinci Dönem Büyük Millet Meclisi ya da kısa adıyla Birinci Meclis, ilk defa 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanmış ve 1 Nisan 1923'te yeni seçim kararı alıp, 15 Nisan 1923'te son oturumunu yapmıştır. Birinci Meclis, yeni Türk devletinin kurucu meclisi olarak kabul edilmektedir. Birinci Meclis'in açılış günü olan 23 Nisan, Türkiye'de Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı adıyla kutlanmaktadır.

Birinci Meclis açılırken Osmanlı Hükümeti, İstanbul'da varlığını sürdürmekteydi. Birinci Meclis, halkın tepkisinden kaçınmak için açılış gününde Sultan ve Halife olan VI. Mehmet'e bağlılık yemini etmişti fakat uygulamada İstanbul Hükümeti'nden tamamen bağımsız hareket etmiş ve 1 Kasım 1922'de aldığı kararla da Osmanlı Devleti'ne resmi olarak son vermiştir. Kurulan yeni Türk devletinin yönetim şekli olan cumhuriyet, 29 Ekim 1923'te İkinci Meclis tarafından ilan edilecekti. Bu iki tarih arasında TBMM, içinde bulunduğu şartlar gereği yasama, yürütme ve yargı yetkilerini tek elde toplayan bir ihtilal meclisi görünümüne bürünmüştür.

4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplanan Sivas Kongresi'nin ardından, Mustafa Kemal yönetimindeki Temsil Heyeti Anadolu'da idareyi fiili olarak ele almış bulunmaktaydı. Osmanlı Hükümeti, Temsil Heyeti'nin talebi doğrultusunda Mebusan Meclisi seçimlerini yapmaya karar verdi. Temsil Heyeti'nde, Mustafa Kemal'in de içinde bulunduğu çoğunluk, yeni açılacak meclisin Anadolu'da toplanmasını istiyordu fakat 28 Kasım 1919 tarihli toplantıda, Kâzım Karabekir ve Rauf Orbay'ın ısrarlarıyla yeni meclisin İstanbul'da toplanmasına karar verildi.

Yeni Mebusan Meclisi ilk kez 12 Ocak 1920 tarihinde İstanbul'da toplandı fakat seçilen milletvekillerinin önemli bir kısmı çeşitli sebeplerle Meclis'e katılmadılar. Çoğunluğunu Milli Mücadele'den yana olanların oluşturduğu Mebusan Meclisi, Misak-ı Milli beyannamesini kabul etti ve Mart 1920'de ana hatlarıyla belli olmaya başlayan Sevr Antlaşması'na keskin bir şekilde karşı çıkıldı. Mart ayının 16'sında bir İngiliz askeri birliği Mebusan Meclis'ini bastı ve Rauf Orbay başta olmak üzere bazı mebusları tutukladı. Yaşanan bu gelişme üzerine 18 Mart'ta yeniden toplanan mebuslar, yasama dokunulmazlığının ortadan kalktığı gerekçesiyle meclisi süresiz olarak tatil etti ve bir sonraki toplanmanın Ankara'da yapılmasına karar verdi.

İstanbul'da açılan Mebusan Meclisi'nin tüm üyeleri Ankara'daki meclise katılma hakkına sahipti. Bu mebuslardan Ankara'ya gelmek istemeyenlerin birkaçı istifa etmiş sayıldı ve Mebusan Meclisi'ne seçilen mebuslardan 92'si yeni meclise de katıldı. Daha sonra Mustafa Kemal'in vilayetlere gönderdiği tebliğlerin ardından yapılan seçimlerle ise Mebusan Meclisi üyeleriyle birlikte 66 seçim bölgesinden toplam 337 temsilci Ankara'daki meclise katıldı.

Yeni kurulan meclisin adı ilk önce Millet Meclisi'ydi fakat daha sonra İstanbul Meclisi üyelerine ek olarak seçilen temsilciler nedeniyle, genişletilmiş meclis anlamında, Büyük Millet Meclisi adı benimsendi. 1921'de meclisin adının önüne Türkiye sözcüğü de eklendi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi adı resmileştirildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin birinci döneminin en önemli özellikleri arasında olağanüstü şartlarda faaliyete geçmiş olması, ihtilal meclisi olması, kuvvetler birliği esasına dayanması vardır. Birinci Meclis'in başkanı olan Mustafa Kemal, aynı zamanda yürütmenin de başıydı.

Üstlendiği görevlerin yanı sıra, Birinci Meclis, demokratik ve parlamenter bir meclis olan özellikleri ile de dikkat çekmektedir. Bu özellikler, 1920'lerde Türk insanının meclis yolu ile yönetme ve yönetilme birikiminin mevcut olduğunu da göstermektedir.

TBMM'nin üzerinde hiçbir kuvvet yoktu ve hükümet kurmak gerekliydi. Böylece İstanbul Hükümeti yok sayılmıştı. Ayrıca geçici kaydıyla meclise bir başkan atamak da reddedilmiştir. Birinci TBMM güçler birliği ilkesiyle (Yasama, yürütme, yargı) hareket etmekteydi. TBMM, kurucu meclis özelliğinin yanı sıra olağanüstü yetkilere sahip olan bir ihtilal meclisiydi.

TBMM döneminde gerçekleşen başlıca faaliyetler şunlardır:
  • Hıyanet-i Vataniye Kanunu kabul edildi.
  • İsyancıların yargılanması için İstiklâl Mahkemeleri kuruldu.
  • İsyanlar bastırıldı.
  • Batı Anadolu'da Yunan kuvvetlerine karşı düzenli bir ordu kuruldu.
  • Doğu, Güney ve Batı cephelerinde alınan zaferlerle Anadolu'nun büyük bir bölümü işgallerden kurtuldu.
  • 1921 Anayasası ile İstiklâl Marşı kabul edildi.
  • Saltanat kaldırıldı.
  • Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
  • İtilaf devletleri ile Lozan görüşmelerine başlandı.

Son Güncelleme : 21.01.2024 10:05:38
TBMM nin Açılması ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
TBMM nin Açılması Yorumları
şifre

1 Yorum Yapılmış "TBMM nin Açılması"
TBMM Hükümetinin ilk askeri basarısılıgı hangi antlasma ile imzalanmıstır yardımcı olursanız cok sevinirim arkadaslar
Özgür . 21.01.2015
CEVAP YAZ
Sakarya Meydan Muharebesi
Sakarya Meydan Muharebesi
23 Ağustos – 12 Eylül 1921 tarihleri arasında yapılan. Türk milleti için bir ölüm kalım savaşı olan Sakarya Meydan Muharebesi; Kurtuluş Savaşı içinde kader tayin edici olmuştur.Bu savaştan önce Yunanlıların başlıca hedefi; Ankara yönünde ilerleyerek,...
1.İnönü Savaşı
1.İnönü Savaşı
1. İnönü Savaşı, 6 Ocak 1921 tarihinde iki taraftan saldırıya geçen Yunan ordularıyla İnönü mevzilerinde savunmada olan Türk kuvvetleri arasında yapılan savaştır. 6 Ocak 1921 tarihine kadar Uşak ve Bursa bölgelerinde hazırlıklarını tamamlayan Yunan k...
Misaki Milli Nedir
Misaki Milli Nedir
Misak-ı Milli, Türklerin Kurtuluş Savaşının siyasi manifestosu olan altı maddelik bir bildiri adıdır. İstanbul'da toplanan son Osmanlı Meclisi tarafından bu bildiri 28 Ocak 1920 yılında oybirliği ile kabul edilmiştir ve kabul edildikten sonraki 17 Şu...
Moskova Antlaşması
Moskova Antlaşması
Moskova antlaşması, TBMM ve Rusya arasında karşılıklı menfaatler adına 16 Mart 1921 tarihinde imzalanmış bir antlaşmadır. Rusya'nın komünist ihtilaline maruz kalması sebebiyle savaştan çekilmesi, İtilaf devletlerinin tepkisine sebep olmuştu. Rusya'da...
Boğazlar Sorunu
Boğazlar Sorunu
Boğazlar Sorunu, İtilaf Devletleri tarafından ortaya atılmış, Çanakkale ve İstanbul Boğazları'nın stratejik öneminden faydalanabilmek adına Osmanlı üzerinde kurgulanan planlardan bir tanesi olarak tarihteki yerini almıştır. Boğazlar Sorunu sadece Osm...
İzmir İktisat Kongresi
İzmir İktisat Kongresi
İzmir İktisat Kongresi İzmir'de Banka-han binasında toplanan yeni Türkiye'nin ekonomik sorunlarının tartışıldığı bir kongredir. Yeni Türk devletinin temelleri 23 nisan 1920'de atılmıştı fakat en önemli sorunun ülkenin işgallerden kurtarılması olarak ...
Reval Görüşmeleri
Reval Görüşmeleri
Reval Görüşmeleri, görüşmelerin başlaması ve ilerleyiş süresi; Tarihler 9 Haziran 1908'i gösterirken bu günün sabahında Finlandiya Körfezi'nin Baltık kıyısında bulunan Reval bu günkü Estonya'nın başkenti konumunda bulunan Tallin'de zamanın İngiltere ...
Musul Sorunu
Musul Sorunu
Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde başlayıp Cumhuriyet'in ilk yıllarında dahi devam eden önemli sınır sorunlarından bir tanesidir. Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti zamanında sınırları içerisinde yer alan bu topraklar, Sanayi İnkılâbı'nd...
Güney Cephesi
Güney Cephesi
Güney Cephesi, Kurtuluş Savaşı döneminde Antep, Urfa ve Maraş'ta Türk askerlerinin Fransızlara karşı mücadele ettiği cephedir. Bu anlamda Güney Cephesine Fransız cephesi ya da Kilikya cephesi de denilmektedir. Güney Cephesinde sadece Fransızlara karş...
Maarif Kongresi
Maarif Kongresi
Maarif Kongresi, 15-21 Temmuz 1921 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilmiştir. O sırada Eskişehir-Kütahya savaşları yapılmakta, Sakarya'da askerler doğuya çekilmekteydi. Böylesine sıcak bir atmosferde 180 kişiden fazla bir katılımcının yer aldığı kongr...
2. İnönü Savaşı
2. İnönü Savaşı
2. İnönü Savaşı, 23 Mart 1921'de Yunan hücumuyla başlayan, milli mücadeledeki en kritik savaşlardan biridir. TBMM Hükümetinin geleceği, milli mücadele ruhunun tazelenmesi, İtilaf Devletleri'nin tutumu, vs. Birçok açıdan çok önemli bir dönüm noktası o...
Çerkez Ethem İsyanı
Çerkez Ethem İsyanı
Çerkez Ethem isyanı, Milli Mücadele içinde yer alan diğer isyanlardan daha farklı sebeplere sahiptir. Bu ayaklanmanın etnik bir sebebi olmadığı gibi, bölgesel bir nedene de dayanmamaktadır. Vatan savunmasında kendi birliğiyle görev yapan Çerkez Ethem...

 

Sakarya Meydan Muharebesi
1.İnönü Savaşı
Misaki Milli Nedir
Moskova Antlaşması
Boğazlar Sorunu
İzmir İktisat Kongresi
Reval Görüşmeleri
Musul Sorunu
Güney Cephesi
Maarif Kongresi
2. İnönü Savaşı
Çerkez Ethem İsyanı
Havza Genelgesi
Amasya Genelgesi
Kütahya Eskişehir Savaşı
Ermeni Sorunu
Balkan Savaşları
Kars Antlaşması
Erzurum Kongresi
Sevr Antlaşması
Ankara Antlaşması
Suriye Filistin Cephesi
Manda ve Himaye Nedir
Doğu Cephesi
Büyük Taaruz
Misakı İktisadi
Atatürkün Samsuna Çıkışı
Gümrü Antlaşması
Mudanya Ateşkes Antlaşması
Kuvayi-milliye
Popüler İçerik
Havza Genelgesi
Havza Genelgesi
Havza Genelgesi, 28-29 Mayıs 1919 Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıktıktan sonra ilk resmi tepkisi olması sebebiyle tarihte büyük bir öneme sahip...
Amasya Genelgesi
Amasya Genelgesi
Amasya Genelgesi, Türkiye'nin temellerinin atıldığı, ulusal egemenliğin ve tam bağımsızlığın en büyük adımlarının atıldığı önemli bir bildiridir. Yeni...
Kütahya Eskişehir Savaşı
Kütahya Eskişehir Savaşı
Kütahya Eskişehir Savaşı 10 Temmuz 1921 ve 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükümeti ordusu arasında gerçekleşen savaştır. Muha...
Ermeni Sorunu
Ermeni Sorunu
Günümüzde içinden çıkılması güç bir durum haline gelmiş olan bir sorundur. Ermeni Sorunu. Tıpkı geçmişte Osmanlı’ya yapıldığı gibi günümüzde de Türk...
Balkan Savaşları
Balkan Savaşları
Balkan savaşlarıBirinci Balkan Savaşı (1912)Birinci balkan savaşının nedenleriTopraklarını büyütme hesapları yapan Balkan devletleri (Bulgaristan,Yuna...
Kars Antlaşması
Kars Antlaşması
Kars Antlaşması, Sovyetler Birliği döneminde, birliğin himayesinde bulunan üç cumhuriyet; Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye Cumhuriyeti ara...
Erzurum Kongresi
Erzurum Kongresi
Erzurum Kongresi, bölgesel müdafaa cemiyetlerinin katılımıyla 21 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum'da toplanan bölgesel nitelikli bir...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Sakarya Meydan Muharebesi
1.İnönü Savaşı
Misaki Milli Nedir
Moskova Antlaşması
Boğazlar Sorunu
Sakarya Meydan Muhaberesi
Sakarya Meydan Muhaberesi
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Sakarya Meydan Muhaberesi
Sakarya Meydan Muhaberesi
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024